Xylitol là gì? Ứng dụng của Xylitol và liều lượng sử dụng

Xylitol hiện đang là một trong những hợp chất được ứng dụng phổ biến trong các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Được biết đến với vị ngọt tự nhiên, xylitol từ lâu đã nổi tiếng với khả năng ngăn ngừa sâu răng và cải thiện sức khỏe răng miệng cùng nhiều lợi ích tuyệt vời khác đối với cơ thể. Hãy cùng HYRO khám phá chi tiết về đặc điểm, ứng dụng và lưu ý khi sử dụng xylitol bên dưới nội dung sau.

Xylitol là gì?

Xylitol là một chất làm ngọt tự nhiên thuộc nhóm đường rượu (sugar alcohol), kết hợp đặc điểm của cả phân tử đường và rượu. Dù có chứa alcohol trong tên gọi nhưng xylitol không gây say và an toàn cho người cai rượu. Chất này có mặt tự nhiên trong nhiều loại trái cây, rau củ và thậm chí được cơ thể người sản xuất với số lượng nhỏ qua quá trình trao đổi chất.

So với đường thường, xylitol có vị ngọt tương đương nhưng chỉ chứa 2,4 calo/gram (thấp hơn 40% so với đường thường 4 calo/gram). Đây là chất làm ngọt tinh chế dạng bột trắng, không chứa vitamin hay khoáng chất. Nó được sản xuất chủ yếu từ cây bạch dương hoặc sợi thực vật xylan.

Ứng dụng phổ biến trong thực phẩm, y tế

Xylitol có nhiều ứng dụng quan trọng trong công nghiệp thực phẩm và y tế. Trong thực phẩm, xylitol được sử dụng phổ biến làm chất thay thế đường trong kẹo cao su không đường, kẹo bạc hà và các loại bánh kẹo khác. Xylitol cũng được dùng trong đồ uống, rượu vang, sữa chua và sô cô la không đường với vai trò là chất tạo ngọt tự nhiên, giúp cải thiện hương vị và mang lại cảm giác mát lạnh dễ chịu.

Trong y tế, xylitol được sử dụng để ngăn ngừa viêm tai giữa ở trẻ em và là chất thay thế đường cho người tiểu đường. Đặc biệt, xylitol được thêm vào các sản phẩm chăm sóc răng miệng để phòng ngừa sâu răng và khô miệng. 

Tính chất và lợi ích của Xylitol

Dưới đây là những đặc điểm và lợi ích cụ thể của Xylitol trong sức khoẻ và đời sống:

Tính chất hóa học

Xylitol có công thức hóa học CH2OH(CHOH)3CH2OH, thuộc nhóm pentan-1,2,3,4,5-pentol. Về độ ngọt, xylitol có vị ngọt dịu, kéo dài và ngọt hơn đường sucrose khoảng 1.2 lần, đặc biệt không có dư vị. Xylitol chứa ít năng lượng hơn đường thường (2.43 kcal/g so với 3.87 kcal/g của đường) và có chỉ số glycemic thấp (GI = 7 so với glucose GI = 100).

Lợi ích sức khỏe

Xylitol mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt trong việc bảo vệ răng miệng. Nó có khả năng làm sạch răng và ngăn ngừa vi khuẩn phát triển trong miệng.

Với chỉ số đường huyết (GI) thấp chỉ 7 so với đường thông thường 60-70 và không chứa fructose, xylitol hầu như không ảnh hưởng đến lượng đường và insulin trong máu. Đồng thời, xylitol chứa ít hơn 40% calo so với đường nên rất thích hợp cho người muốn giảm cân, người mắc bệnh tiểu đường, rối loạn dung nạp đường và béo phì.

Đặc biệt, Xylitol là lựa chọn thay thế đường lý tưởng cho người muốn giảm cân, người mắc bệnh tiểu đường và rối loạn chuyển hóa do chứa ít calo hơn 40% so với đường thông thường. Mặc dù chưa có nghiên cứu trên người, các thử nghiệm trên chuột cho thấy xylitol có thể cải thiện triệu chứng tiểu đường, giúp giảm mỡ bụng và kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Tác dụng sinh học khác

Xylitol không chỉ có tác dụng làm ngọt mà còn mang lại nhiều lợi ích sinh học khác cho cơ thể. Nó có khả năng thúc đẩy hấp thu canxi và tăng cường sức khỏe xương, tiềm năng chống lão hóa thông qua việc kích thích sản xuất collagen theo các nghiên cứu trên chuột.

Đặc biệt, xylitol còn có khả năng làm giảm nguy cơ nhiễm trùng tai giữa ở trẻ em bằng cách tiêu diệt và ngăn chặn hoạt động của vi khuẩn trong miệng. Ngoài ra, xylitol còn có tác dụng tiêu diệt nấm Candida albicans và làm giảm khả năng bám dính của nấm, đồng thời hỗ trợ các vi khuẩn có lợi trong đường ruột phát triển, cải thiện sức khỏe tiêu hóa. 

Ứng dụng của Xylitol trong đời sống

Bên cạnh lợi ích đối với sức khỏe, xylitol còn được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực đời sống như:

Ngành thực phẩm

Xylitol có nhiều ứng dụng quan trọng trong ngành thực phẩm, đặc biệt là trong sản xuất kẹo cao su và đồ uống. Trong kẹo cao su, xylitol giúp duy trì độ ngọt lâu hơn đường thông thường, tạo độ dẻo dai và hạn chế mất nước khi lưu trữ. Đặc biệt, khi sử dụng kẹo cao su xylitol sẽ giúp giảm acid trong miệng, ngăn ngừa vi khuẩn phát triển và giảm nguy cơ sâu răng.

Trong các loại kẹo và đồ uống, xylitol được dùng làm chất thay thế đường để giảm lượng đường trong sản phẩm nhưng vẫn duy trì được vị ngọt tự nhiên. Đối với nước ngọt, xylitol thường được kết hợp với menthol hoặc eucalyptus để tạo hương vị đặc trưng. Ngoài ra, xylitol còn được sử dụng trong nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng khác.

Ngành y tế và chăm sóc cá nhân

Xylitol được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực y tế và chăm sóc cá nhân, đặc biệt là các sản phẩm chăm sóc răng miệng như kem đánh răng, nước súc miệng và kẹo cao su do khả năng ngăn ngừa sâu răng và diệt khuẩn tự nhiên. Không chỉ vậy, xylitol còn được sử dụng trong các thuốc hỗ trợ điều trị nhiễm trùng tai giữa và đường hô hấp bởi đặc tính kháng khuẩn hiệu quả của nó. Các sản phẩm y tế chứa xylitol thường được ưa chuộng vì tính an toàn và khả năng hỗ trợ điều trị mà không gây tác dụng phụ.

Thị trường và xu hướng tiêu dùng

Với những lợi ích nổi bật như ít calo, khả năng chống sâu răng và thân thiện với bệnh tiểu đường, xylitol đang trở thành lựa chọn ưu tiên trong các sản phẩm thực phẩm và đồ uống. Xu hướng tiêu dùng hiện nay cũng cho thấy sự gia tăng trong việc tìm kiếm các sản phẩm hữu cơ và thân thiện với môi trường. Người tiêu dùng ngày càng ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, an toàn cho sức khỏe và không gây hại cho môi trường. Điều này thúc đẩy các nhà sản xuất chuyển hướng sang sử dụng xylitol trong các sản phẩm bánh kẹo, kẹo cao su và thực phẩm dinh dưỡng, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Lưu ý khi sử dụng Xylitol

Để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng các sản phẩm chứa Xylitol, bạn cần lưu ý một số yếu tố dưới đây:

Liều lượng khuyến nghị

Liều lượng xylitol có thể thay đổi theo mục đích sử dụng và độ tuổi. Người lớn và trẻ em từ 5 tuổi trở lên có thể dùng 1-20g xylitol mỗi ngày, chia làm 3-5 lần sau bữa ăn qua kẹo cao su hoặc kẹo ngậm để phòng ngừa sâu răng. Riêng cho trẻ bị viêm tai giữa, liều dùng là 8.4-10g/ngày chia 5 lần thông qua kẹo cao su, viên ngậm hoặc siro.

Xylitol an toàn khi dùng đường uống với liều tới 50g/ngày cho người lớn, tuy nhiên liều cao kéo dài có thể gây tiêu chảy và đầy hơi. Xylitol cũng an toàn khi dùng ngoài da (7-20g/ngày chia 3-5 lần qua kẹo cao su), rửa mũi xoang (pha với nước) và hít qua máy phun sương dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế

Tác dụng phụ có thể gặp phải

Xylitol nhìn chung an toàn khi sử dụng đúng liều lượng dưới 50g/ngày cho người lớn và 20g/ngày cho trẻ em. Tuy nhiên, việc dùng quá liều có thể gây ra các tác dụng phụ về tiêu hóa như tiêu chảy và đầy hơi. Đặc biệt cần tránh sử dụng liều cao kéo dài trên 3 năm do có nguy cơ gây khối u.

An toàn với con người nhưng nguy hiểm với vật nuôi

Mặc dù xylitol an toàn với con người, nó có thể cực kỳ nguy hiểm cho chó. Khi chó ăn xylitol, cơ thể chúng sẽ nhầm lẫn với glucose và tiết ra một lượng lớn insulin, dẫn đến hạ đường huyết nghiêm trọng. Xylitol cũng có thể gây suy gan ở chó với liều dùng rất nhỏ – chỉ 0.1g/kg trọng lượng cơ thể, thậm chí ít hơn lượng xylitol trong một miếng kẹo cao su. Do đó, chủ nuôi cần bảo quản các sản phẩm chứa xylitol cẩn thận và đưa chó đến bác sĩ thú y ngay nếu nghi ngờ vật nuôi đã ăn phải chất này.

Hy vọng những chia sẻ trên đây từ Ocany đã giúp bạn hiểu rõ hơn về những đặc điểm, lợi ích và ứng dụng của Xylitol trong cuộc sống, từ đó biết cách sử dụng hiệu quả trong việc chăm sóc sức khỏe toàn diện. Ngoài ra, nếu bạn còn bất kỳ băn khoăn nào về chủ đề trên, vui lòng liên hệ trực tiếp cho Hyro để được tư vấn miễn phí bởi chuyên gia.

Xem thêm:

• Erythritol là gì? Lợi ích, ứng dụng và lưu ý khi sử dụng
• Stevia là gì? Lợi ích và các lưu ý quan trọng khi sử dụng